W trosce o zdrowie naszych Pacjentów chcielibyśmy przedstawić wskazówki na temat odpowiedniego przygotowania do badań. Odpowiednie przygotowanie do badań odgrywa bardzo ważną rolę w procesie leczenia Pacjenta. Postawienie prawidlowej diagnozy przez lekarza, a co za tym idzie, podjęcie właściwej decyzji dotyczącej leczenia, opiera się między innymi na podstawie wiarygodnego wyniku badań diagnostycznych oraz laboratoryjnych.

BADANIA LABORATORYJNE:

Na pobranie krwi do badań nie powinno się zgłaszać:

  1. w okresie głodzenia lub przyjmowania obfitych posiłków;
  2. w okresie miesiączki;
  3. po nieprzespanej nocy;

Przygotowanie:

  1. Przed pobraniem krwi należy dokładnie się umyć (prysznic, kąpiel) – zmniejszysz to ryzyko ewentualnej infekcji
  2. W dniu poprzedzającym badanie krwi należy odżywiać się normalnie, nie pić nadmiernej ilości płynów, jeśli to możliwe, to po uprzednim uzgodnieniu z lekarzem nie zażywać leków;
  3. W dniu badania krwi, które powinno odbywać się najlepiej rano, należy być na czczo oraz w miarę możliwości przed zażyciem leków;
  4. Przed pobraniem krwi należy starać się unikać stresu oraz wytężonego wysiłku fizycznego;

Przygotowanie do badania krwi na poziom lipidogramu

Na stężenie cholesterolu, cholesterolu HDL i LDL, trójglicerydów w dużym stopniu wpływa dieta, palenie papierosów, spożycie alkoholu oraz stres. Dlatego też dla prawidłowej oceny wyników, konieczne jest przestrzeganie następujących zasad:

  1. Przez 2 tygodnie przed badaniem pacjent powinien utrzymywać stałą dietę ze zwyczajową zawartością tłuszczów;
  2. W przeddzień badania naleć zjeść ostatni posiłek około 16.00, tak by badanie odbyło się na około 14 – 16 godzin po ostatnim posiłku;
  3. W dniu badania należy być na czczo;
  4. Krew do badań należy pobierać zawsze w tym samym czasie (w godzinach rannych);
  5. Pacjent nie powinien przed pobraniem krwi do badania zażywać leków zmniejszających stężenie cholesterolu, cholesterolu HDL, trójglicerydów we krwi;

Pobranie krwi u dziecka:

  1. Pobranie krwi najlepiej wykonywać w godzinach porannych przed przyjęciem posiłków i płynów (szczególnie słodkich) – najczęściej otrzymują Państwo informacje, że należy być na czczo.
  2. Ważne, aby w miarę możliwości dziecko nie jadło na 12 godzin przed planowanym pobraniem materiału na badania laboratoryjne. W przypadku niemowląt i małych dzieci dopuszczalne jest podanie lekkiego śniadania, nie wpływa ono istotnie na większość podstawowych badań laboratoryjnych. Wyjątek stanowi badanie poziomu glukozy, w tym przypadku dziecko powinno otrzymać przed badaniem około 200 ml niesłodzonego płynu.
  3. Ważne, aby poinformować wcześniej dziecko o poszczególnych etapach zabiegu. Nie należy natomiast wmawiać, że będzie on zupełnie bezbolesny, ponieważ jeśli w jego trakcie dziecko odczuje ból będzie czuć się oszukane. Po takim doświadczeniu nie uwierzy w kolejne nasze wyjaśnienia czy zapewnienia. Aby ograniczyć lęk dziecka, dobrze jest powiedzieć, że będzie to tylko takie bardzo krótkie i małe ukłucie i że Mama/Tata będą z nim przez cały czas. Można zabrać ulubiona zabawkę: lalkę/misia.
  4. Ważne jest przygotowanie dziecka do współpracy z pielęgniarkami punktu pobrań. Warto powiedzieć, że należy słuchać Pań pobierających krew.
  5. Dzieci poniżej 2 lat wymagają przede wszystkim wsparcia psychicznego, przytulania i uspokajania w trakcie wykonania pobrania. Już sama obecność, a zwłaszcza bliskość rodzica działa na dziecko uspokajająco.
  6. Dziecko jest doskonałym obserwatorem, dlatego powinniśmy sami dać dobry przykład i nie okazywać zdenerwowania, taki zabieg jest dla malucha wystarczająco stresujący.
  7. Krew do badania pobiera się zwykle z żyły w zgięciu łokcia, czasem z żyły na przedniej powierzchni dłoni.
  8. Ze względu na budowę anatomiczną w miejscu wkłucia może pojawić się wybroczyna lub zasinienie. Tego rodzaju powikłania nie są patologią, nie wynikają także z niekompetencji zespołu. Aby im przeciwdziałać należy uciskać miejsce ukłucia przez ok. 5 minut (nie zginać rączki), by nie pojawił się krwiak.

Przygotowanie do badania poziomu glukozy na czczo i po obciążeniu tzw. “krzywą cukrową”:

  1. Na pobranie krwi należy zgłosić się rano na czczo;
  2. Po pierwszym pobraniu krwi należy wypić roztwór glukozy;
  3. Kolejne pobranie krwi na glukozę – w zależności od zlecenia lekarza – zostanie wykonane po dwóch godzinach albo po godzinie i dwóch;
  4. Podczas trwanie całego badania, pomiędzy kolejnymi pobraniami krwi nie wolno już nic jeść ani pić;
  5. Dla wiarygodności badania, w czasie jego trwania również nie wolno wykonywać żadnego wysiłku fizycznego;

Przygotowanie do badania ogólnego moczu:

  1. Mocz należy pobrać po nocy z pierwszej porannej zbiórki , po przerwie nocnej (minimum 4 godz. od ostatniej mikcji), po porannej toalecie narządów moczowo-płciowych;
  2. Materiał do badania należy dostarczyć w specjalnie przeznaczonym do tego pojemniku, który dostępny jest w każdej aptece;
  3. Mocz powinien pochodzić z tzw. „środkowego strumienia” co oznacza, że należy oddać pierwszą porcję moczu do toalety, zaś kolejną oddać ok. 100-120 ml do pojemnika i resztę do toalety;
  4. Pobrany materiał powinien być dostarczony do gabinetu zabiegowego w ciągu maksymalnie 2 godzin, o ile jest przechowywany w chłodnym miejscu;
  5. Badanie nie powinno być wykonywane w okresie miesiączkowania oraz w pierwszych trzech dniach po zakończeniu miesiączki;

Pobieranie kału na badania mikrobiologiczne i analityczne:

  1. Przed oddaniem kału należy całkowicie opróżnić pęcherz moczowy;
  2. Materiał do badania należy dostarczyć w specjalnie przeznaczonym do tego pojemniku, który jest dostępny w każdej aptece;
  3. Do pobrania należy użyć łopatki umieszczonej w pojemniku;
  4. Najlepiej pobrać próbki kału z kilku miejsc, szczególnie tych, które zawierają krew, śluz lub ropę;
  5. Pojemnik należy wypełnić materiałem w ilości odpowiadającej wielkości orzecha laskowego;
  6. Jeżeli kał jest luźny, to należy zapełnić około 1/3 objętości pojemnika;
  7. Pojemnik należy dokładnie zamknąć i umieścić w foliowym woreczku;
  8. Materiał do badania obecności lamblii powinien być świeży;

Uwaga: Kał nie jest materiałem diagnostycznym do badania w kierunku owsików (Enterobius vermicularis). Do badania w tym kierunku należy pobrać wycier z odbytu przy pomocy zestawu zakupionego w aptece.

DIAGNOSTYKA OBRAZOWA – RTG

Przygotowanie do badania RTG odcinka lędźwiowego kręgosłupa, jamy brzusznej: Aby uzyskać dokładny obraz należy usunąć z przewodu pokarmowego gazy a zwłaszcza masy kałowe.

W dniu poprzedzającym badanie pacjent powinien:

  1. spożywać pokarmy płynne i niezawierające błonnika tzn. unikać świeżych warzyw i owoców, otręb, kaszy, pieczywa;
  2. w dniu poprzedzającym badanie przyjmować lek Espumisan – kapsułki(3 razy dziennie po 2 kapsułki) i osoby ze skłonnością do zaparć powinny zastosować środki przeczyszczające;
  3. w dniu badania należy pozostać na czczo i przyjąć 2 kapsułki Espumisanu;
  4. Takie przygotowanie gwarantuje wysoką jakość obrazu radiologicznego, a to umożliwia dokładniejszą diagnozę chorób kręgosłupa;

Badanie RTG wykorzystuje szkodliwe dla organizmu promieniowanie X, dlatego też przed badaniem należy pamiętać o kilku podstawowych wskazówkach:

  1. Wymagane jest skierowanie od lekarza kierującego;
  2. Ciąża jest przeciwwskazaniem do badania RTG, dlatego koniecznie poinformuj lekarza, jeśli jesteś w ciąży;
  3. Pamiętaj, że dzieciom i młodzieży do 16 roku życia wykonane badania wpisuje się w książeczce zdrowia.

Pamiętaj!

Obrazy cyfrowe, nagrane na płycie niosą więcej informacji i mają większą wartość niż wydrukowane wtórnie z systemu zdjęcie. Zdjęcia opisują lekarzy radiolodzy;

HOLTER CIŚNIENIOWY

Przygotowanie do badania Holter ciśnieniowy:

  1. Ze względu na konieczność założenia mankietu i aparatu zapisującego pomiary ciśnienia, na badanie należy zgłosić się w luźnym ubraniu;
  2. W dniu badania należy przyjąć wszystkie leki stosowane w terapii chorób przewlekłych, np. nadciśnienia, chorby wieńcowej, astmy oskrzelowej, cukrzycy;

Opis badania:

  1. Holter ciśnieniowy jest automatycznym 24-godzinnym zapisem pomiaru ciśnienia tętniczego;

Sposób przeprowadzania badania

  1. Pacjent przez całą dobę nosi założony mankiet na ramieniu;
  2. Co 15 minut następuje napompowanie mankietu i wykonanie pomiaru cienienia;
  3. Dane z pomiarów zapisywane są w niewielkim urządzeniu, przymocowanym np. do paska;
  4. Należy uważać podczas mycia, gdyż urządzenie rejestrujące nie jest wodoszczelne i nie może zostać uszkodzone;
  5. Po upływie doby, badany oddaje urządzenie w gabinecie zabiegowym, w którym zostało założone;

HOLTER EKG

Przygotowanie do badania Holter EKG:

  1. Ze względu na konieczność założenia elektrod oraz aparatu rejestrującego pracę serca, na badanie należy zgłosić się w luźnym ubraniu;
  2. W dniu badania należy przyjąć wszystkie leki stosowane w terapii chorób przewlekłych, np. nadciśnienia, choroby wieńcowej, astmy oskrzelowej, cukrzycy;

W celu odtłuszczenia skóry, przed badaniem należy dokładnie umyć się (prysznic, kąpiel) Ze względu na konieczność przyklejenia elektrod do badania należy zgolić owłosienie na klatce piersiowej.

Opis badania:

Dzięki stałej rejestracji zapisu EKG, podczas normalnej aktywności w ciągu dnia i nocy, badanie służy ocenie czynności elektrycznej serca.

Sposób przeprowadzania badania:

  1. Na klatce piersiowej badanego nakleja się elektrody połączone kablami z urządzeniem rejestrującym zapis EKG.
  2. Urządzenie rejestrujące przypinane jest np. do paska , co umożliwia badanemu swobodne poruszanie.
  3. Badany prowadzi w czasie rejestracji dziennik, w którym zaznacza ważniejsze czynności oraz ewentualne dolegliwości z zapisem ich wystąpienia godziny.
  4. Badany nie powinien manipulować przy urządzeniu, z wyjątkiem naciskania przycisku oznaczającego wystąpienie dolegliwości.
  5. Podczas badanie nie można używać koców i poduszek elektrycznych;
  6. W czasie noszenia urządzenia nie mona brać kąpieli i prysznica; należy uważać podczas mycia, gdyż urządzenie rejestrujące nie jest wodoszczelne i nie może zostać uszkodzone.
  7. Badanie trwa min. 24 godziny.
  8. Po upływie doby, badany oddaje urządzenie w gabinecie zabiegowym, w którym rejestrator został założony.

PRÓBA WYSIŁKOWA

Przygotowanie do badania:

  1. Ze względu na konieczność przyklejenia elektrod do badania należy zgolić owłosienie na klatce piersiowej;
  2. Na około 4 godziny przed badaniem należy powstrzymać się od palenia papierosów, jedzenia i picia;
  3. Przed przystąpieniem do próby wysiłkowej kardiolog przeprowadza wstępną ocenię kardiologiczną;

Opis badania:

Badanie ma na celu zdiagnozowanie zmian ukrwienia i czynności serca podczas wysiłku fizycznego, co może być nieuchwytne podczas zwykłego spoczynkowego badaniu EKG.

Przebieg badania:

  1. Na klatce piersiowej u badanego umieszczane są elektrody, które są połączone z urządzeniem rejestrującym zapis EKG.
  2. Celem monitorowania ciśnienia pacjentowi zakłada się na ramię specjalny mankiet.
  3. Próbę wysiłkową przeprowadzana jest na bieżni.
  4. Podczas badania stopniowo zwiększa się prędkość urządzenia oraz kąt nachylenia taśmy.
  5. Podczas całego badania sprawdzane i rejestrowane jest ciśnienie oraz zapis EKG.
  6. Próbę wysiłkową kończy się wraz z osiągnięciem danej częstości akcji serca.
  7. W przypadku pojawienia się bólu w klatce piersiowej, uczucia duszności, zawrotów głowy, należy o tym niezwłocznie poinformować lekarza prowadzącego badanie.
  8. Bezwzględnie badanie przerywa się w razie wystąpienia zmian w wykresie EKG bądź pojawienia się niepokojących dolegliwości.
  9. Test wysiłkowy zwykle trwa od kilku do kilkunastu minut.
  10. Po próbie wysiłkowej należy odpocząć przez kilkanaście minut.

ULTRASONOGRAFIA (USG)

Ze względu na fakt powstawania gazów jelitowych w czasie procesów trawienia, w skutek połykanego powietrza (podczas mówienia, jedzenia i palenia) jak i występowanie mas kałowych utrudniających lub wręcz uniemożliwiających prawidłowe wykonanie badania USG w obrębie jamy brzusznej i miednicy mniejszej, przed badaniem należy się właściwie przygotować.Bezwzględnym warunkiem obrazowania ultrasonograficznego przez powłoki brzuszne narządów małej miednicy jest wypełnienie pęcherza moczowego. Osoby stale zażywające leki związane z terapią chorób przewlekłych, nie muszą przerywać terapii.U niemowląt badanie USG należy wykonywać tuż przed porą karmienia.

Przygotowanie do badania usg jamy brzusznej:

  1. Na dzień przed badaniem obowiązuje dieta lekkostrawna, nie wzdymająca, bez napojów gazowanych
  2. Należy unikać kapusty, grochu, fasoli, świeżego pieczywa.
  3. Zaleca się spożywać suche pieczywo, kleik, ryż, do picia niegazowaną wodę, słabą nie słodzoną herbatę).
  4. W celu zmniejszenia ilości gazów jelitowych zaleca się doustne preparaty, które dostępne są w aptekach bez recepty.
  5. W przeddzień badania należy zażyć środek przeciw wzdęciom, np.Espumisan 3 x 2 kapsułki;
  6. Rano, w dniu badania, osoby przyjmujące leki na nadciśnienie, na serce, przeciwastmatyczne i inne, zażywają je popijając niewielką ilością czystej wody.
  7. Na 6 godzin przed badaniem nie należy przyjmować posiłków w ogóle, napoje jak wyżej.
  8. Rano w dniu badania należy zażyć dodatkowo Np. 2 kapsułki Espumisanu.
  9. Przed badaniem należy się bezwzględnie powstrzymać się od palenia papierosów.

Przygotowanie do badania USG nerek i układu moczowego, USG prostaty przez powłoki brzuszne:

  1. W przeddzień badania wskazane jest przyjęcie środka przeczyszczającego, w formie tabletek (Bisacodyl, Laxigen) lub naparu ziół (Normosan).
  2. Rano w dniu badania, zalecane jest przyjęcie dostępnych bez recepty leków przeciw wzdęciowym np. 3 kapsułki Espumisanu.
  3. W przypadku badania w godzinach rannych nie należy spożywać śniadania.
  4. W przypadku popołudniowego terminu badania dopuszczalne jest lekkostrawne beztłuszczowe śniadanie.
  5. Na badanie należy zgłosić się z pełnym pęcherzem (odczuwalne parcie na mocz), dlatego też na godzinę przed planowanym USG należy wypić ok. 3-4 szklanek wody niegazowanej.

Przygotowania do USG piersi:

  1. Badanie nie wymaga specjalnego przygotowywania.
  2. Na badanie należy zabrać ze sobą opisy i zdjęcia z poprzednich badań piersi (USG, mammografia, biopsja) oraz wypisy ze szpitala, jeżeli były wykonywane jakieś zabiegi w obrębie gruczołów sutkowych.
  3. Optymalny czas na wykonanie badania to pierwsza faza cyklu miesięcznego, po menstruacji, a przed owulacją.
  4. USG piersi można wykonać również w innej fasie cyklu, jednak przed krwawieniem piersi będą bardziej napięte, tkliwe, bolesne. Dotyczy to zwłaszcza kobiet zmagających się z zespołem napięcia przedmiesiączkowego – w ich przypadku wykonywanie USG piersi przed miesiączką może wiązać się z dyskomfortem.
  5. Pora dnia nie ma znaczenia – USG piersi zrobisz o dowolnej godzinie.
  6. Kobiety stosujące tabletki antykoncepcyjne na USG piersi mogą zgłosić się w dowolnym momencie cyklu.
  7. Badanie można ewentualnie wykonać w czasie krwawienia miesięcznego, ale należy o tym fakcie poinformować lekarza.
  8. Przed samym badaniem należy usunąć dezodorant czy też inne środki przeciw poceniu się w okolicy dołów pachowych i klatki piersiowej, gdyż to może utrudniać badanie.

Przygotowanie do badania USG tętnic nerkowych:

  1. Na dzień przed badaniem obowiązuje dieta lekkostrawna, nie wzdymająca, bez napojów gazowanych.
  2. Należy unikać warzyw, w tym kapusty, fasoli, grochu, jak również, świeżego pieczywa, gumy do żucia, jabłek, bitej śmietany.
  3. Zaleca się spożywać suche pieczywo, kleik, ryż, do picia niegazowaną wodę, słabą nie słodzoną herbatę).
  4. W celu zmniejszenia ilości gazów jelitowych zaleca się doustne preparaty, które dostępne są w aptekach bez recepty.
  5. W przeddzień badania należy zażyć środek przeciw wzdęciom, (dostępny bez recepty w aptece) np.Espumisan 3 x 2 kapsułki.
  6. Płyny niegazowane należy przyjmować do 2-3 godzin przed badaniem.
  7. Przed badaniem należy być co 6 godzin na czczo.
  8. W dniu badania nie wolno palić papierosów.

SPIROMETRIA

Przygotowanie do spirometrii:

  1. Przed badaniem nie należy spożywać obfitego posiłku, płynów gazowanych, mocnej herbaty, kawy;
  2. Optymalnie na 24 godziny; a minimum na 2 godziny przed badaniem nie wolno palić papierosów;
  3. Przed badaniem nie wolno spożywać alkoholu;
  4. Co najmniej 15 minutowym przed spirometrią należy odpocząć;

Przed wykonaniem spirometrii, w przypadku wystąpienia objawów:

  1. nudności, wymioty;
  2. kaszel;
  3. zawroty głowy;
  4. bóle w obrębie klatki piersiowej i lub jamy brzusznej. Należy niezwłocznie poinformować lekarza lub pielęgniarkę

Ze względu konieczność zaangażowania mięśni tłoczni brzusznej i klatki piersiowej, bezwzględnie nie wykonuje się spirometrii w przypadku wystąpienia:

  1. krwioplucia o nieznanej etiologii;
  2. świeżego zaburzenia rytmu serca;
  3. tętniaka aorty piersiowej lub brzusznej;
  4. odmy opłucnowej – najwcześniej po 4 tygodniach;
  5. po operacji okulistycznej (np. operacja zaćmy) – najwcześniej po 4 tygodniach.

AUDIOMETRIA

Przygotowanie do badania audiometrycznego:

Badanie nie wymaga specjalnego przygotowywania. Badanie audiometryczne słuchu może być wykonywane u wszystkich, także u kobiet w ciąży.